NULDELIJNSSTANDAARDEN                                                                                                copyright  © 2003 paul van dijk, huisarts zaltbommel

 

Nuldelijnsstandaarden zijn richtlijnen waarmee u zelf op een verantwoorde manier klachten kunt behandelen. Tevens wordt aangegeven waar de grens ligt van het eigen handelen, waar het nodig is een afspraak te maken op mijn spreekuur.

Voor onderstaande klachten zijn nuldelijnsstandaarden uitgewerkt. Zij zijn weergegeven in alfabetische volgorde

 

 

 

 

—————————————————————————————————————————————————————————————–

                                                                                                         

Aambeien

 

Aambeien (medische term: hemorroïden) zijn uitstulpingen van het slijmvlies van de darm vlak achter de anus. Het zijn een soort spataderen. Aambeien kunnen inwendig zitten (inwendige aambeien). Ze zijn dan niet zichtbaar of voelbaar. Ze kunnen ook naar buiten komen waardoor ze voelbaar zijn als kleine verdikkingen of bobbeltjes bij de anus (uitwendige aambeien)

Aambeien zijn ongevaarlijk. Ze verdwijnen meestal binnen enkele weken vanzelf.

 

Verschijnselen

Aambeien hoeven lang niet altijd klachten te geven. Regelmatig  echter veroorzaken aambeien wel last. Ze kunnen pijnlijk zijn, vooral tijdens of na het poepen. Aambeien kunnen kapot gaan en dan is er bloedverlies. Dat bloed is meestal helderrood, zit rond de ontlasting of komt druppelsgewijs na de ontlasting. Soms zit er alleen bloed aan het wc papier.

Behalve pijn en bloedverlies is er vaak jeuk of een branderig gevoel. Dit komt omdat er wat vocht/slijm via de anus naar buiten lekt en de huid irriteert. Als aambeien naar buiten komen, geeft dat soms een vervelend, drukkend gevoel.

 

Oorzaak

Aambeien ontstaan door een hoge druk in het gebied rond de anus. Deze druk kan vooral ontstaan door harde ontlasting of door hard persen bij de ontlasting. Ook zwangerschap, bevalling en langdurig hoesten geeft extra druk rond de anus. Een zittend beroep maakt de kans op het krijgen van aambeien groter.

 

Naar de dokter?

–          Nee, met aambeien hoeft iemand niet naar de huisarts.

–          Ja,  als er iets voelbaar is aan de buitenkant van de anus  en er onzekerheid bestaat of het een aambei is.

–          Ja, als er bloed door of bij de ontlasting zit of er bloed uit de anus komt en er onzekerheid is of het door aambeien wordt veroorzaakt.

–          Ja, als in korte tijd een aambei ontstaat die erg gezwollen is en veel pijn doet.

 

Behandeling/zelfzorg

Zorg dat de ontlasting zacht is. Gebruik vezelrijke voeding (bruin brood, zemelen, rauwkost, vruchten etc.). Drink veel vocht

Ga bij aandrang direct naar het toilet. Ophouden maakt de ontlasting hard. Zorg voor voldoende lichaamsbeweging.

Bij irritatie en jeuk rond de anus, bij voorkeur geen wc papier gebruiken maar een nat washandje, sponsje of vochtige toiletdoekjes.

Sommigen ervaren verbetering door te koelen met ijs (nat maandverband in de vriezer, plastic zakje eromheen)

Aambeienzalf kan pijn en jeuk verzachten. Zetpillen zouden weinig effect hebben. Beiden zijn zonder recept bij de drogist of apotheek te koop.

 

 

—————————————————————————————————————————————————————————————-                              

Acné ( jeugdpuistjes)

 

Acné is de medische naam voor jeugdpuistjes. Ze komen vooral voor bij jongeren tussen de 12 en 25 jaar, maar ook op latere leeftijd kan het optreden.

 

Oorzaak

In de huid zitten duizenden kleine kliertjes die talg produceren. Talg is een vettige stof die via kleine openingen in de huid, de poriën, naar buiten komt. Talg vormt een beschermend laagje op de huid.

Soms raakt een talgkliertje verstopt. Er ontstaat dan een klein wit en later vaak zwart puntje in de huid. Dit heet een mee-eter of comedone. Zo’n verstopt kliertje gaat gemakkelijk

ontsteken. Dan ontstaan de typische jeugdpuistjes: een rood puistje met later vaak een gele kop. Meestal zijn het kleine puistjes. Soms zijn het grotere puisten met ontstekingsplekken eromheen.

Het is onduidelijk waarom de een wel en de ander geen acne krijgt. Bij jongeren zijn hormoonveranderingen vaak de oorzaak. Vrouwen krijgen soms meer puistjes tijdens hun menstruatie of de zwangerschap. Ook contact met bepaalde chemische stoffen zoals oliën en vetten kunnen acne verergeren. De vette lucht in een cafetaria is een bekend voorbeeld.

Acné wordt erger door wassen met zeep, door peuteren, drukken, wrijven of gebruik van make-up.

Soms kunnen acne toenemen door het gebruik van bepaalde medicijnen (prednison, epilepsiemiddelen, hormooncrèmes).

Acné kan littekens op de huid achterlaten.

 

Verschijnselen.

Acné zit meestal in het gezicht, maar soms ook op de rug, schouders of op de borst. Acné kan mensen erg onzeker maken. Ze zijn er juist in een levensfase waar jongeren veel met zichzelf bezig zijn en de aandacht voor het uiterlijk groter is dan ooit. Belangrijk is te weten dat acné vrijwel altijd na een aantal jaren vanzelf verdwijnt.

 

Naar de dokter

Nee, acné is een vervelende maar onschuldige aandoening.

Ja, wanneer het met onderstaande adviezen niet lukt om een bevredigende situatie te bereiken.

Ja, wanneer iemand psychisch gebukt gaat onder de aanwezigheid van acné en het sociale leven erdoor beperkt wordt.

 

Behandeling/zelfzorg

–      Was de huid met lauw water en zo min mogelijk met zeep. Dep de huid droog, wrijven irriteert de huid.

–        Gebruik make-up die gemaakt is op waterbasis. Verwijder make-up met lauw water. Beter is het om geen make-up te gebruiken op de plaatsen van acné.

–        Uitdrukken of uitknijpen van mee-eters en puistjes kan littekenvorming en nieuwe puistjes veroorzaken. Blijf er zoveel mogelijk af.

–        Open mee-eters kunnen eventueel wel worden uitgedrukt met de zijkant van de vingers (niet met de nagels). Een comedonen lepeltje kan daarbij behulpzaam zijn. Dat is een lepeltje met een gaatje in het midden (verkrijgbaar bij de drogist). Het uitdrukken gaat beter als de huid van te voren wordt geweekt met warm water.

–        Er zijn veel middelen tegen acné te koop. Wat bij de één helpt, verergert het soms bij de ander. Van de volgende middelen is aangetoond dat ze werken. Ze zijn zonder recept bij de drogist op apotheek te koop.  Benzoylperoxide 5%. Meestal verkrijgbaar in de vorm van een gel. Het kan een keer per dag en als de huid het goed verdraagt twee keer per dag worden aangebracht. Salicylzuur in lotion of crème werkt vooral goed bij mee-eters, dus zonder dat er roodheid of puskopjes aanwezig zijn. Begin met een sterkte van 2%. De sterkte kan opgevoerd worden tot 10%. Deze middelen kunnen roodheid of schilfering van de huid geven. Een lagere sterkte is dan aan te raden. Soms kan de behandeling in het begin een verergering geven.De behandeling moet minstens acht weken worden volgehouden om het effect te kunnen beoordelen. Het gunstige effect van een dieet op het verdwijnen van acné is tot nu toe niet bewezen.

–     Bij sommige